Sản phẩm là kết quả của quá trình sản xuất hoặc cung ứng dịch vụ nhằm mục đích kinh doanh hoặc tiêu dùng. Đối với mỗi doanh nghiệp, chất lượng sản phẩm hay dịch vụ là yếu tố quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của chính doanh nghiệp. Chính vì vậy, quản lý chất lượng là một phần không thể thiếu được thực hiện ở mọi giai đoạn của quá trình sản xuất.
Vậy, chất lượng sản phẩm là gì? Chất lượng sản phẩm, hàng hóa là mức độ của các đặc tính của sản phẩm, hàng hóa đáp ứng yêu cầu trong tiêu chuẩn công bố áp dụng, quy chuẩn kỹ thuật tương ứng. Bên cạnh đó, chất lượng sản phẩm, hàng hóa cũng phải thỏa mãn được nhu cầu của khách hàng.
Theo Luật chất lượng sản phẩm, hàng hóa; chất lượng sản phẩm, hàng hóa được quản lý trên cơ sở tiêu chuẩn công bố áp dụng, quy chuẩn kỹ thuật tương ứng. Căn cứ vào khả năng gây mất an toàn, sản phẩm, hàng hóa được quản lý như sau:
- Sản phẩm, hàng hóa nhóm 1 được quản lý chất lượng trên cơ sở tiêu chuẩn do người sản xuất công bố áp dụng;
- Sản phẩm, hàng hóa nhóm 2 được quản lý chất lượng trên cơ sở quy chuẩn kỹ thuật tương ứng do cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền ban hành và tiêu chuẩn do người sản xuất công bố áp dụng. Danh mục sản phẩm, hàng hóa nhóm 2 do Chính phủ quy định.
Quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa là trách nhiệm của người sản xuất, kinh doanh nhằm bảo đảm an toàn cho người, động vật, thực vật, tài sản, môi trường; nâng cao năng suất, chất lượng và khả năng cạnh tranh của sản phẩm, hàng hóa Việt Nam.
Về phía doanh nghiệp, tại sao cần phải quản lý chất lượng sản phẩm?
Thứ nhất, chất lượng sản phẩm quyết định sự sống còn của doanh nghiệp. Nếu một sản phẩm hoặc dịch vụ không tốt, chắc chắn sẽ không có người sử dụng, hoặc chăng người tiêu dùng chỉ sử dụng một lần duy nhất.
Thứ hai, chất lượng sản phẩm chính là yếu tố quyết định sự trung thành của khách hàng. Một sản phẩm hoặc dịch vụ tốt sẽ khiến khách hàng quay trở lại mua và sử dụng.
Thứ ba, việc quản lý chất lượng sản phẩm sẽ giúp các doanh nghiệp loại bỏ được các rủi ro ngay từ đầu. Giúp hạn chế được các thiệt hại, đưa ra được các phương án giải quyết, loại trừ rủi ro trong tương lai.
Thứ tư, quản lý chất lượng sản phẩm tốt sẽ tạo ra được các sản phẩm tốt, khác phục được các tình trạng sửa chữa hoặc loại bỏ sản phẩm hỏng. Từ đó sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm được chi phí đồng thời tối ưu được chi phí trong quá trình sản xuất.
Một trong những quá trình cơ bản của quản lý chất lượng sản phẩm là hoạt động kiểm soát chất lượng. Đây là một nỗ lực không ngừng để duy trì chất lượng cũng như tính toàn vẹn của sản phẩm. Theo ISO 9000:2015, kiểm soát chất lượng là một phần của quản lý chất lượng, tập trung vào việc thực hiện các yêu cầu chất lượng. Nói nôm na, kiểm soát chất lượng chính là các hoạt động và kỹ thuật được sử dụng để duy trì chất lượng của sản phẩm, đảm bảo chất lượng sản phẩm có kết quả như mong đợi. Để thực hiện tốt việc kiểm soát chất lượng thì phải thực hiện đầy đủ các hoạt động bao gồm kiểm tra, thử nghiệm và đo lường chất lượng xác minh rằng kết quả được mong đợi và đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng. Đồng thời phải đưa ra được các cơ hội cải tiến. Đảm bảo rằng sản phẩm đáp ứng được sự mong đợi của người tiêu dùng.
Kiểm soát chất lượng chỉ là một trong những phương thức quản lý chất lượng truyền thống. Hiện nay, có rất nhiều phương thức quản lý chất lượng hiện đại được doanh nghiệp áp dụng để quản lý chất lượng sản phẩm, dịch vụ do mình cung cấp. Trong đó có 2 phương thức được áp dụng rộng rãi và mang lại hiệu quả rất cao, đó là phương pháp kiểm soát chất lượng toàn diện (Total quality control – TQC) và phương pháp quản lý chất lượng toàn diện (Total quality management – TQM). Cả hai phương thức này đều có điểm chung là huy động mọi nỗ lực, sự tham gia của tất cả các thành viên trong doanh nghiệp vào hoạt động nâng cao chất lượng sản phẩm, thỏa mãn nhu cầu của khách hàng.
Ngày nay, hoạt động quản lý chất lượng được áp dụng rộng rãi cả trong các ngành công nghiệp, dịch vụ và hành chính công; áp dụng trong mọi loại hình hoạt động cũng như không phân biệt quy mô lớn hay nhỏ, có tham gia thị trường quốc tế hay không.
Quản lý chất lượng giúp doanh nghiệp cung cấp những sản phẩm hoặc dịch vụ đạt chất lượng tốt nhất đến khách hàng, đáp ứng được nhu cầu cũng như gia tăng sự trung thành của khách hàng trong việc sử dụng sản phẩm. Việc áp dụng các phương thức quản lý chất lượng sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa được nguồn lực, tiết kiệm được một số các chi phí và cung cấp những sản phẩm đạt chất lượng tốt nhất. Từ đó góp phần giúp doanh nghiệp có được một vị trí vững chắc trên thị trường./.
Minh Toàn