Xuất khẩu vào thị trường FTA: Doanh nghiệp gặp nhiều rào cản, tiêu chuẩn ngặt nghèo

(VietQ.vn) - Mặc dù các FTA (hiệp định thương mại tự do) đem lại nhiều thuận lợi, tuy nhiên, doanh nghiệp Việt có hàng hoá xuất khẩu sang các thị trường FTA vẫn gặp nhiều khó khăn.



Chia sẻ với báo chí về vấn đề trên, ông Ngô Chung Khanh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên thuộc Bộ Công Thương cho biết, dù giá trị xuất khẩu sang các thị trường có FTA mới như EU, Anh, Canada, Mexico tăng trưởng tốt, nhưng tỷ trọng của các thị trường này trong tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam chưa tăng, thậm chí một số thị trường còn khá khiêm tốn. Thêm vào đó, tỷ lệ tận dụng các FTA cũng rất thấp, cụ thể, tỷ lệ tận dụng ưu đãi trong EVFTA là 20%, UKVFTA là hơn 22% và CPTPP mới chỉ là 6%.

Theo ông Ngô Chung Khanh, có rất nhiều yếu tố cản trở doanh nghiệp tận dụng ưu đãi từ các FTA nhưng năng lực cạnh tranh hạn chế đang là lực cản lớn nhất, tiếp đến là thiếu thông tin về các FTA và những biến động bất định của thị trường. Kết quả khảo sát của Liên đoàn Công nghiệp và Thương mại Việt Nam năm 2022 cho thấy hơn 46% số doanh nghiệp được hỏi cho biết gặp trở ngại về năng lực cạnh tranh; hơn 40% doanh nghiệp thiếu thông tin cụ thể về các cam kết và cách thức áp dụng FTA; gần 47% doanh nghiệp lo ngại các yếu tố biến động của thị trường.

Bà Đỗ Thị Thu Hương, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho hay, sau hơn 2 năm thực thi EVFTA tốc độ tăng trưởng xuất khẩu Việt Nam vào EU vẫn chưa tương xứng với triển vọng phát triển hợp tác thương mại giữa hai bên. Bên cạnh những ảnh hưởng khách quan từ dịch bệnh, rất nhiều doanh nghiệp Việt gặp những khó khăn trong quá trình tiếp cận thị trường EU và thực thi các quy định tại EVFTA. Một trong những khó khăn lớn nhất họ gặp phải chính là việc áp dụng quy tắc xuất xứ.

Để được hưởng các ưu đãi thuế quan trong EVFTA, các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam cần đáp ứng các quy định về xuất xứ. Song, nhiều doanh nghiệp vẫn còn tỏ ra lúng túng khi xử lý hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận xuất xứ (C/O), thậm chí còn thiếu kiến thức và năng lực thay đổi sản xuất nhằm đáp ứng các yêu cầu đưa ra từ phía khách hàng EU. Đó chính là lý do dù quy mô thị trường EU rất lớn với giá trị nhập khẩu lên tới 2.500 tỷ USD hàng hóa mỗi năm nhưng các ngành hàng xuất khẩu, kể cả mặt hàng xuất khẩu thế mạnh của Việt Nam vẫn chiếm một tỷ trọng rất nhỏ trong cơ cấu nhập khẩu của thị trường này. Một điểm yếu khác mà doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp ngành nông lâm thủy sản Việt Nam nhận thấy chính là tỷ lệ hàng xuất khẩu được chế biến sâu và có thương hiệu còn rất thấp.

Ảnh minh hoạ

Doanh nghiệp Việt chưa tận dụng hết cơ hội khi xuất khẩu sang các thị trường lớn có FTA như EU, Hoa Kỳ vì hầu hết sản phẩm được xuất thô hoặc sơ chế, gia công cho thương hiệu nước ngoài khiến hàng Việt chưa được người tiêu dùng nhận diện nhiều. Thêm vào đó, bản thân doanh nghiệp Việt cũng chậm thay đổi để thích ứng và tận dụng các cơ hội, ưu đãi.

Bên cạnh những thuận lợi về cắt giảm thuế quan, doanh nghiệp Việt Nam đang phải đối diện với nhiều quy định phi thuế quan ngặt nghèo hơn từ các thị trường FTA đặc biệt là các FTA thế hệ mới như CPTPP hay EVFTA. Đáng chú ý là việc siết chặt các vấn đề về môi trường/khí hậu, chuyển đổi xanh, phát triển bền vững. Xu hướng này được nhận định sẽ tác động lớn đến xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam trong thời gian tới, gia tăng thêm hàng rào về mặt kỹ thuật và hành chính đối với cả các mặt hàng từ nông nghiệp đến công nghiệp.

Tại thị trường EU, dệt may là một trong những nhóm sản phẩm chủ lực bị tác động đáng kể nhất khi sẽ phải tuân thủ các quy định, tiêu chuẩn ngặt nghèo hơn với việc mới đây EU đã công bố chiến lược dệt may tuần hoàn. Trong khi đó, mặt hàng đồ gỗ của Việt Nam muốn đẩy mạnh xuất khẩu cũng cần phải đáp ứng các điều kiện như giấy phép Thỏa thuận đối tác tự nguyện/Quản trị rừng và lâm nghiệp (VPA/FLEGT), giấy phép CITES, tiếp đó là các tiêu chuẩn ESG (Environmental-Social-Governance), phát thải CO2…

Theo Cục Quản lý Chất lượng nông lâm sản và thủy sản (NAFIQAD), từ 1/12 vừa qua, Nhật Bản sẽ áp dụng kiểm soát IUU Trong toàn bộ quá trình chuỗi và đảm bảo truy xuất nguồn gốc đối với thủy sản Việt Nam. Các lô hàng thủy sản và sản phẩm chế biến từ nguyên liệu thuộc 4 loại thủy sản là mực ống và mực nang, cá thu đao Thái Bình Dương, cá thu mackerel và cá trích sẽ phải kèm theo giấy chứng nhận khai thác hoặc xác nhận cam kết khi xuất khẩu vào Nhật Bản.

Còn theo thống kê của Văn phòng Thông báo và Điểm hỏi đáp quốc gia về Vệ sinh dịch tễ và Kiểm dịch động thực vật Việt Nam (Văn phòng SPS Việt Nam), chỉ trong tháng 11/2022 Văn phòng SPS Việt Nam đã tổng hợp được 115 thông báo của thành viên WTO; trong đó bao gồm 82 dự thảo và 33 văn bản quy phạm pháp luật có hiệu lực quy định về an toàn thực phẩm và kiểm dịch động, thực vật (SPS) có thể ảnh hưởng tới mặt hàng nông, lâm và thủy sản xuất khẩu của Việt Nam.

Bảo Lâm


Các tin tiếp
Khuyến cáo doanh nghiệp tuân thủ quy định về chứng nhận Halal khi xuất khẩu sang thị trường Ả rập Xê út   (29/1/2024)
EC công bố các quy tắc dán nhãn năng lượng và thiết kế sinh thái mới cho máy sấy quần áo   (9/1/2024)
Trung Quốc: Thông báo tiêu chuẩn an toàn thiết bị vui chơi bơm hơi   (15/11/2023)
Đài Loan thông báo Dự thảo sửa đổi Quy định về thực phẩm đóng gói sẵn   (16/10/2023)
New Zealand dự thảo các biện pháp kiểm dịch thực vật đối với một số loại quả tươi của Việt Nam   (12/10/2023)
Úc thông báo tiêu chuẩn quản lý 4 chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy   (6/10/2023)
Tiêu chuẩn chất lượng – ‘chìa khóa’ mở cửa thị trường cho hàng hóa xuất khẩu   (2/10/2023)
Thông báo của Úc về rủi ro an toàn sinh học của tôm nhập khẩu   (7/8/2023)
Thông báo của Úc về thuốc lá và các sản phẩm khác   (29/6/2023)
Chứng nhận tiêu chuẩn chất lượng BIS của Ấn Độ - Những lưu ý với doanh nghiệp Việt Nam   (4/5/2023)
Hoa Kỳ gia hạn điều tra lẩn tránh phòng vệ thương mại với gỗ dán   (29/3/2023)
Ủy ban châu Âu đề xuất tiêu chí kiểm soát 'quảng cáo xanh' đánh lừa người tiêu dùng   (28/3/2023)
Chuyển đổi sản xuất đáp ứng các tiêu chuẩn xanh của thị trường nhập khẩu   (6/3/2023)
Doanh nghiệp phải đăng ký trước khi xuất khẩu dược liệu sang thị trường Trung Quốc   (6/2/2023)
Thông báo của Singapore về đồ uống đóng gói sẵn   (2/2/2023)
EU gỡ bỏ kiểm soát một số mặt hàng rau gia vị của Việt Nam   (2/2/2023)
Quan ngại đối với quy định chứng chỉ thực hành tốt về sản xuất   (11/1/2023)
Xuất khẩu vào thị trường FTA: Doanh nghiệp gặp nhiều rào cản, tiêu chuẩn ngặt nghèo   (21/12/2022)
Quan ngại đối với quy định về giám sát và quản lý thiết bị y tế của Trung Quốc   (5/12/2022)
Quan ngại đối với quy định về hàm lượng Natri trong thực phẩm của Colombia   (30/11/2022)
Philippines không gia hạn biện pháp tự vệ đối với xi măng nhập khẩu   (16/11/2022)
Dự thảo quy định xuất nhập khẩu sản phẩm hàng hóa   (26/10/2022)
Thông báo của Liên minh châu Âu về thực phẩm   (20/10/2022)
Thông báo của Philippines về thực phẩm   (27/9/2022)
Đáp ứng quy định về TBT khi xuất khẩu dệt may và gỗ sang các thị trường đối tác lớn   (19/9/2022)
Xuất khẩu trái cây Việt Nam sang EU trong bối cảnh thực thi EVFTA: Rào cản kỹ thuật và kiến nghị   (12/9/2022)
Slovenia: Thông báo về Quy định đối với thủ tục công nhận thuật ngữ 'chất lượng chọn lọc'   (5/9/2022)
Thông báo của Hàn Quốc về tiêu chuẩn ghi nhãn   (30/8/2022)
Cấp mã số vùng trồng - tiêu chí quan trọng giúp nông sản đủ tiêu chuẩn xuất khẩu   (17/8/2022)
Thông báo của Liên minh châu Âu về kiểm soát chất lượng thực phẩm   (12/8/2022)
Rau quả nhập khẩu vào Trung Quốc cần đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng gì?   (12/8/2022)
12 sản phẩm xuất khẩu sang Hoa Kỳ có nguy cơ bị áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại   (31/7/2022)
Liên minh châu Âu sửa đổi quy định về các biện pháp kiểm soát thực phẩm nhập khẩu   (25/7/2022)
Vượt hàng rào kỹ thuật thương mại, doanh nghiệp Việt vươn ra ‘biển lớn’   (20/7/2022)
“Xanh hoá” toàn bộ chuỗi sản xuất phục vụ đơn hàng dệt may xuất khẩu EU   (8/6/2022)
Dự thảo Quy định về ghi nhãn và quảng cáo sản phẩm hóa chất tiêu dùng   (8/6/2022)
Nâng cao chất lượng trái thanh long, thúc đẩy xuất khẩu thị trường nước ngoài   (23/5/2022)
Hệ thống quản lý chất lượng- Chìa khóa tránh hàng rào kỹ thuật, đẩy mạnh xuất khẩu   (17/5/2022)
Mỹ điều tra chống lẩn tránh thuế phòng vệ thương mại với sản phẩm tủ gỗ Việt Nam   (6/5/2022)
EU dự định cấm lưu hành hàng loạt hoá chất độc hại có trong đồ gia dụng   (26/4/2022)
Quy định mới về dư lượng thủy ngân trong thủy sản và muối tại thị trường EU   (15/4/2022)
Thông báo của Liên minh Châu Âu về phân bón   (6/4/2022)
Liên minh Châu Âu thông báo về quy định áp dụng cho thực phẩm   (22/3/2022)
Thông báo của Hoa Kỳ về chất cấm trong thực phẩm hữu cơ   (9/3/2022)
Vượt qua rào cản kỹ thuật trong thương mại   (6/1/2022)
Sắc lệnh quản lý ghi dấu giày dép và các sản phẩm dệt   (6/12/2021)
Thông báo của Liên minh châu Âu về sản phẩm hữu cơ   (29/11/2021)
9 điều cần biết về Lệnh 248, 249 xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc   (24/11/2021)
Sửa đổi tiêu chuẩn về Ghi nhãn Thực phẩm   (22/11/2021)
Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng vật liệu nhân giống cây công nghiệp   (16/11/2021)
Rà soát tiêu chuẩn ghi nhãn hướng dẫn sử dụng đối với sản phẩm dệt may   (3/11/2021)
Singapore thông báo Dự thảo quy định về ghi nhãn dinh dưỡng   (1/6/2021)
Khai trương hệ thống cảnh báo toàn cầu TBT và SPS – ePing Tiếng Việt   (6/5/2021)
Đài Loan đề xuất sửa đổi yêu cầu kiểm tra đối với hàng dệt may   (4/2/2021)
Cam kết TBT trong các FTA thế hệ mới: Phá dỡ rào cản, đẩy nhanh quá trình hội nhập   (4/2/2021)
Cam kết TBT trong các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới mà Việt Nam là thành viên   (12/10/2020)
Quy định về quy tắc xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Châu Âu (EVFTA) theo Thông tư 11/2020/TT-BCT   (27/8/2020)
Cảnh báo quy định về ghi nhãn “Made in USA” của Hoa Kỳ   (27/8/2020)
Hàn Quốc đề xuất thay đổi tiêu chuẩn ghi nhãn thực phẩm, doanh nghiệp Việt cần lưu ý những gì?   (16/6/2020)
100% đại biểu Quốc hội biểu quyết thông qua Hiệp định EVFTA   (10/6/2020)
Bàn về hàng rào kỹ thuật trong thương mại và một số công việc để hạn chế ảnh hưởng tiêu cực của hàng rào kỹ thuật   (10/7/2018)